Μόνιμα αναγνωριστικά (permanent identifiers)

Μόνιμα αναγνωριστικά

[Το παρακάτω κείμενο διατίθεται και σε pdf μορφή.]

Τα μόνιμα αναγνωριστικά (permanent identifiers) είναι χρήσιμα μέσα για την ανίχνευση και τον εντοπισμό κάποιας οντότητας στο Διαδίκτυο. Τα μόνιμα αναγνωριστικά δεν επηρεάζονται από αλλαγές στην ονοματοδοσία των ψηφιακών πόρων, βλ. επιστημονικών άρθρων, ή από τις πιθανές ομοιότητες ονομάτων φυσικών προσώπων (ταυτωνυμίες). Με τα μόνιμα αναγνωριστικά τα δεδομένα στον ψηφιακό κόσμο είναι ευρέσιμα (findable) και διαλειτουργικά (interoperable).

Αναγνωριστικά τεκμηρίων μέσω PURLs και DOIs

Η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου Κρήτης (522η/20.03.2020 συνεδρίαση) αποφάσισε την απόδοση μόνιμων αναγνωριστικών στα τεκμήρια που διατίθενται μέσω του Ιδρυματικού Αποθετηρίου (ΙΑ) του Ιδρύματος, προκειμένου αυτά να προσδιορίζονται μονοσήμαντα.

Σε κάθε τεκμήριο του ΙΑ αποδίδεται μόνιμο αναγνωριστικό, σύμφωνα με τον μηχανισμό PURL (Persistent Uniform Resource Locator). Ο μηχανισμός αυτός χρησιμοποιείται για να εξασφαλίζει μια μόνιμη διεύθυνση αναφοράς για κάθε τεκμήριο. Έτσι, μπορείτε να τον χρησιμοποιείτε ασφαλώς, όταν παραπέμπετε σε ένα τεκμήριο του ΙΑ μέσα από τις δημοσιεύσεις σας, το βιογραφικό σας, την προσωπική σας σελίδα, κλπ.

Ένα αναγνωριστικό PURL ενός τεκμηρίου στο ΙΑ είναι της μορφής http://purl.tuc.gr/dl/dias/14BA4C99-8B0F-475B-9050-C4173951526B και οδηγεί πάντα στη σελίδα παρουσίασης του τεκμηρίου στο Ιδρυματικό Αποθετήριο.

Στα τεκμήρια γκρίζας βιβλιογραφίας (διπλωματικές, ερευνητικές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές εργασίες) που εκδίδονται από το Πολυτεχνείο Κρήτης, εκτός του αναγνωριστικού purl, αποδίδεται και αναγνωριστικό DOI (Digital Object Identifier) προκειμένου να υπάρχει γι' αυτά ένα παγκόσμια μοναδικό αναγνωριστικό. Στους λοιπούς τύπους τεκμηρίων (π.χ. επιστημονικά άρθρα περιοδικών) αποδίδεται DOI, μόνο όταν το τεκμήριο δεν έχει ήδη DOI κατά τη στιγμή της κατάθεσης στο ΙΑ (π.χ. προδημοσίευση (preprint) ενός άρθρου). Ένα αναγνωριστικό DOI ενός τεκμηρίου στο ΙΑ είναι της μορφής https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.10347 και οδηγεί πάντα στη σελίδα παρουσίασης του τεκμηρίου στο Ιδρυματικό Αποθετήριο.

Τα μόνιμα αναγνωριστικά DOI παρέχονται μέσω του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου «Υποδομές Κατάθεσης Ερευνητικών Δεδομένων», ο οποίος έχει συνάψει σύμβαση με την εταιρεία DataCite για την παροχή μοναδικών αναγνωριστικών (DOIs) στα μέλη του, τόσο τα τακτικά, όσο και τα συνεργαζόμενα. Η DataCite είναι ένας παγκόσμιος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που παρέχει persistent identifiers (Digital Object Identifiers – DOIs) για ερευνητικά δεδομένα και επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Σκοπός της δημιουργίας μόνιμων αναγνωριστικών είναι ο μονοσήμαντος προσδιορισμός κάθε προϊόντος έρευνας (ερευνητικά δεδομένα, δημοσιεύσεις, κ.ά.).

Αναγνωριστικά φυσικών προσώπων μέσω ORCID

Οι ερευνητές μπορούν να αποκτήσουν ελεύθερα (δωρεάν) ένα αναγνωριστικό ORCID (ORCID ID), το οποίο τους διακρίνει από άλλους ερευνητές (π.χ. με ίδιο όνομα) και τους επιτρέπει να διαχειρίζονται τις εγγραφές των δημοσιεύσεών τους και να αναζητούν άλλους ερευνητές στο Μητρώο ORCID. Μπορούν επίσης να συγκεντρώσουν πολλαπλά ID που δίνονται από διαφορετικές υπηρεσίες (πχ. SCOPUS ID, Researcher ID, IDs από διαφορετικούς εκδότες/παρόχους που ο καθένας προσφέρει στην δική του πλατφόρμα) κάτω από ένα μόνο αναγνωριστικό, το «ORCID ID». Με το αναγνωριστικό ORCID, οι ερευνητές μπορούν να αναγνωρίζονται από πληθώρα συστημάτων επιστημονικής επικοινώνησης (scholarly communication), όπως για παράδειγμα τα συστήματα υποβολής εργασιών σε επιστημονικά περιοδικά ομότιμης κρίσης (peer review).

Σύσταση της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης (Βι.Κε.Π.) με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου (απόφαση συνεδρίασης 509/19.09.2019), είναι να δημιουργήσουν όλοι οι καθηγητές/ερευνητές του Πολυτεχνείου Κρήτης το προσωπικό τους αναγνωριστικό ORCID. Στόχος είναι όλα τα αναγνωριστικά φυσικών προσώπων ενός ιδρύματος να εντάσσονται κάτω από τη μοναδική καταχώρηση του ιδρύματος στο ORCID (υπό το όνομα "Technical University of Crete").

Η υπηρεσία παρέχεται μέσω του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών στο πλαίσιο της υλοποίησης του έργου «Υποδομές Κατάθεσης Ερευνητικών Δεδομένων» και αφορά στην Premium υπηρεσία.

Σημασία δημιουργίας αναγνωριστικού ORCID

Προσφέρει διαλειτουργικότητα. Με το αναγνωριστικό ORCID του ερευνητή, παρέχεται η δυνατότητα στον εκδότη να βεβαιώνει την πατρότητα ή την πνευματική ιδιοκτησία μιας εργασίας, στον εργοδότη/Πανεπιστήμιο να βεβαιώνει την εργασιακή ή ερευνητική σχέση και στον χρηματοδότη να βεβαιώνει την ανάθεση ή επιδότηση.
Προσφέρει ιδιωτικότητα και συμβάλλει στην εμπιστοσύνη μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Μέσω της άμεσης κοινής συγκατάθεσης χρήσης με το μοντέλο άδειας της ORCID ενισχύεται η εμπιστοσύνη των ερευνητών προς όλα τα παραπάνω μέρη, είναι δυνατή η διασύνδεση των αντίστοιχων συστημάτων και επομένως, η ενημέρωση των συστημάτων με τις δραστηριότητες του ερευνητή, σε πραγματικό χρόνο.
Διαθέτει διεθνές πεδίο εφαρμογής καθώς οι ερευνητές μπορούν να το χρησιμοποιούν σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους.
Διασυνδέει και συγκεντρώνει διάφορα και διαφορετικά αναγνωριστικά κάτω από το αναγνωριστικό ORCID.
Παρέχει τη δυνατότητα να αποτυπωθεί το σύνολο της ερευνητικής παραγωγής του ιδρύματος με ορθό και έγκυρο τρόπο συνολικά σε επίπεδο ιδρύματος, αλλά και μεμονωμένα σε επίπεδο ερευνητή.
Ήδη κάποιοι χρηματοδότες, όπως το Wellcome Trust, θέτουν ως προαπαιτούμενο την ύπαρξη αναγνωριστικού ORCID προκειμένου να παραχωρήσουν υποτροφίες ή/και χορηγίες.

Συνοπτικός οδηγός δημιουργίας αναγνωριστικού ORCID και χρήσης της υπηρεσίας

Ο ίδιος ο χρήστης/ερευνητής είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία και διαχείριση της εγγραφής του στο μητρώο ORCID.

1. Εγγραφή

Δύο στοιχεία απαιτούνται, το όνομά σας και η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email address) προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ταυτοποίησή σας. Σχετικά με τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, συστήνεται σε όσους δημιουργούν για πρώτη φορά ORCID αναγνωριστικό, να δηλώνουν την ιδρυματική διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (institutional email).

Όσοι έχουν ήδη ORCID αναγνωριστικό με διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου διαφορετική της τρέχουσας ιδρυματικής (π.χ. GMail ή ιδρυματική άλλου Ιδρύματος/Φορέα), συστήνεται να προσθέσουν στην εγγραφή τους την τρέχουσα ιδρυματική διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και να τη δηλώσουν ως πρωταρχική (primary).

Μόλις ολοκληρώσετε την εγγραφή, θα λάβετε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με σκοπό την επιβεβαίωση της διεύθυνσης του ηλεκτρονικού σας ταχυδρομείου. Θέμα του μηνύματος είναι: “[ORCID] Welcome to ORCID-verify your email address”. Στη συνέχεια, μπορείτε να προσθέσετε και άλλα στοιχεία, όπως το επώνυμό σας, επιπλέον διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που χρησιμοποιείτε, το ίδρυμα με το οποίο σχετίζεστε/εργάζεστε (affiliation), κ.α.

Σύσταση της Βι.Κε.Π. με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου είναι να δηλώνετε το Πολυτεχνείο Κρήτης (Technical University of Crete) όπως είναι καταχωρημένο στο μητρώο της ORCID, ενώ αν επιθυμείτε να δηλώσετε και τη Σχολή, να τα δηλώνετε σύμφωνα με την ονομασία που έχει διαμορφώσει η Βι.Κε.Π. και υπάρχει αναλυτικά παρακάτω.

2. Διαχείριση

Οποιαδήποτε χρονική στιγμή, μπορείτε να προσθέσετε στοιχεία ή να επεξεργαστείτε τα ήδη υπάρχοντα. Σημαντικό είναι να δηλώνετε το επίπεδο ορατότητας των στοιχείων σας (visibility settings). Τα επίπεδα ορατότητας που προβλέπονται για κάθε στοιχείο είναι: δημόσιο (public), σε έμπιστα συμβαλλόμενα μέρη (trusted parties) και ιδιωτικό (private). Σε κάθε ενότητα στοιχείων υπάρχει, στο δεξί μέρος, το αντίστοιχο εικονίδιο ώστε να επιλέξετε το επίπεδο ορατότητας που επιθυμείτε.

Σύσταση της Βι.Κε.Π. με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου είναι να επιλέγετε το δημόσιο επίπεδο ορατότητας (public) ή τουλάχιστον το επίπεδο έμπιστων συμβαλλόμενων μερών (trusted parties), είτε πρόκειται για οργανισμούς, είτε για ιδιώτες.

Τέλος, να επισημάνουμε ότι το όνομά σας τίθεται εξ ορισμού δημόσια προβαλλόμενο (public), ενώ η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ως ιδιωτική (private). Όταν ολοκληρώσετε την εγγραφή, μπορείτε να τροποποιήσετε τα παραπάνω προεπιλεγμένα επίπεδα ορατότητας, αν το επιθυμείτε. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα ορατότητας, μπορείτε να βρείτε στη σχετική ιστοσελίδα του ORCID.

3. Προβολή και χρήση

Μπορείτε να δείτε πώς εμφανίζεται η εγγραφή σας δημόσια, επιλέγοντας τον σύνδεσμο “View public version” από το ORCID αναγνωριστικό σας, στο πάνω αριστερό μέρος της εγγραφής σας. Σημαντική είναι η πιστοποίηση (log in) από την πλευρά του ερευνητή, καθώς με αυτό τον τρόπο ο ερευνητής έχει τον έλεγχο των συνδέσεων που γίνονται στο ORCID αναγνωριστικό του και τι συμβαίνει με την εγγραφή του. Ο έλεγχος από τον ερευνητή είναι μία από τις βασικές αρχές της ORCID. Αυτό σημαίνει ότι οι οργανισμοί πρέπει να ζητήσουν άδεια για να χρησιμοποιήσουν το ORCID αναγνωριστικό του ερευνητή ή να προσθέσουν και να ενημερώσουν πληροφορίες στο αρχείο τους ή να ζητήσουν πρόσβαση στην ανάγνωση των δεδομένων που είναι διαθέσιμα από αξιόπιστα μέρη στην εγγραφή τους.

Το πιστοποιημένο ORCID αναγνωριστικό σημαίνει ότι το ίδιο το αναγνωριστικό έχει περάσει απευθείας από έναν υπολογιστή στον άλλο (μέσω του API της ORCID), επομένως δεν υπάρχουν τυπογραφικά ή άλλα λάθη. Επιπλέον, τα αναγνωριστικά μπορούν να πιστοποιούνται μόνο από έναν ερευνητή με το σωστό όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης για αυτό το ORCID αναγνωριστικό, πράγμα που σημαίνει ότι έχει δοθεί άδεια από τον κάτοχο της εγγραφής.

Καθιέρωση της αναφοράς του Πολυτεχνείου Κρήτης σε βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων

Κατά τον έλεγχο και τη διασταύρωση στοιχείων που πραγματοποιήθηκε σε εργαλεία αποτίμησης των ερευνητικών αποτελεσμάτων (research output) των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, διαπιστώθηκε μια ασυμφωνία και ασυνέπεια ως προς τη χρήση του ονόματος του Πολυτεχνείου Κρήτης και των επιμέρους μονάδων του, στην αγγλική γλώσσα. Οι παρακάτω προτάσεις αφορούν στην καθιέρωση του ονόματος του Ιδρύματος εφεξής, καθώς ήδη γίνονται ενέργειες, τόσο προς το Scopus όσο και προς το Web of Science, να μην υπάρχουν διαρροές εγγραφών δημοσιεύσεων του Πολυτεχνείου Κρήτης εξαιτίας των διαφορετικών εκδοχών της ονομασίας του.

1. Ονομασία Ιδρύματος

Το Πολυτεχνείο Κρήτης είναι καθιερωμένο στο Scopus ως Technical University of Crete, ενώ κάτω από αυτό το όνομα υπάρχουν (ως άλλες εκδοχές του) και τα Technical University Of Crete, Technical University Of Crete (tuc), Technical Univ Of Crete, Technical Univ. Of Crete, Technical University Crete και Tech. Univ. Of Crete. Άλλες κοινές ονομασίες του (στο Scopus) είναι, τo Crete Technical University.

Σύσταση της Βι.Κε.Π. με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου είναι να αναγράφεται μόνο το

Technical University of Crete

ως επίσημη ονομασία του Ιδρύματος στις δημοσιεύσεις των μελών ΔΕΠ/ερευνητών και όχι οι υπόλοιπες εκδοχές του.

2. Ταχυδρομική Διεύθυνση

Θα θέλαμε επίσης να θέσουμε υπό εξέταση το ζήτημα της διεύθυνσης του Ιδρύματος. Στις περισσότερες περιπτώσεις σημειώνεται από τους ερευνητές του ιδρύματος η διεύθυνση “University Campus, Chania, Greece”. Απαντώνται όμως και οι διευθύνσεις “GR73100 Chania, Greece”, “GR-73100 Crete, Chania”, “731 00 Chania, Greece”, “Chania, Crete, Greece”, “Kounoupidiana 73100, Chania, Greece”, “Chania 73100 Greece”, “Univ Campus, Khania 73100, Crete, Greece”, ενώ στην ιστοσελίδα του ιδρύματος αναγράφεται ως διεύθυνση η ακόλουθη: “University Campus, Akrotiri, 73100, Chania”.

Σύσταση της Βι.Κε.Π. με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου είναι να αναγράφεται μόνο μία διεύθυνση:

73100, Chania, Greece

Συνεπώς, προτείνεται, κατά την υποβολή των άρθρων, να βεβαιώνονται τα μέλη ΔΕΠ/ερευνητές ότι ο εκδότης δεν τους συνδέει με άλλες πόλεις, πλην των Χανίων. Είναι αυτονόητο ότι οι συγγραφείς εργασιών δεν θα πρέπει να συγχέουν την έδρα του Ιδρύματός τους με τον τόπο κατοικίας τους. Αναφορικά με την ονομασία της χώρας, υπάρχουν λίγες δημοσιεύσεις όπου χρησιμοποιείται το Hellas, αντί του Greece. Ανεξαρτήτως του τι είναι σωστό, οι εκδότες παγκοσμίως, αλλά και ένα μεγάλο μέρος των ερευνητών μας, χρησιμοποιούν το Greece.

Σύσταση της Βι.Κε.Π. με τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου είναι να χρησιμοποιείται το Greece.

3. Σύνταξη του Affiliation

Ως βέλτιστη πρακτική αναφοράς του Ιδρύματος εισηγούμαστε την ονομασία Technical University of Crete και για τις επιμέρους μονάδες, την εξής ακολουθία:

Εργαστήριο	Σχολή	Πανεπιστήμιο	Πόλη	Χώρα
Προαιρετικό	Υποχρεωτικό	Υποχρεωτικό	Υποχρεωτικό	Υποχρεωτικό
Automation Laboratory	School of Electrical and Computer Engineering	Technical University of Crete	Chania	Greece

Επειδή η κατάταξη των εργασιών στα ιδρύματα πολλές φορές γίνεται με μηχανικό τρόπο, είναι επιβεβλημένο να χρησιμοποιείται ένα σημείο στίξης μεταξύ αυτών των στοιχείων, ήτοι κόμμα (,). Ειδάλλως, ενδέχεται να καθιερωθεί μια ονομασία που δεν ισχύει, καθώς μπορεί να θεωρηθεί το ένα στοιχείο ως μέρος του άλλου.

Σημειώνεται πως τα εργαστήρια και οι τομείς ανιχνεύονται από τις βάσεις δεδομένων/ευρετηριασμού ή τις κατατάξεις. Εάν αναγράφονται, τότε υποχρεωτικά πρέπει να αναγράφεται και η Σχολή και να μην παραλείπεται. Έχουν καταγραφεί πρακτικές, όπου οι συγγραφείς αναγράφουν μόνο το Εργαστήριο και το Πολυτεχνείο, αλλά όχι τη Σχολή.

Παρακάτω είναι η προτεινόμενη καθιέρωση ονομασίας των Σχολών του Ιδρύματος στην αγγλική γλώσσα, όπως αυτή προκύπτει και χρησιμοποιείται στο δικτυακό τόπο του Πολυτεχνείου Κρήτης.

School of Production Engineering and Management

School of Mineral Resources Engineering

School of Electrical and Computer Engineering

School of Chemical and Environmental Engineering

School of Architecture

Άδεια χρήσης περιεχομένου: Creative Commons - Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές, εκτός από τις περιπτώσεις που αναφέρεται διαφορετικά.